Het OvRAN symposium op dinsdag 25 november jl. over de toekomst van de accountant werd druk bezocht. Meer dan 60 aanwezigen discussieerden met elkaar en 6 inleiders. De agenda behandelde enerzijds de lange termijn problematiek hoe het verloren vertrouwen in accountants te herwinnen en anderzijds de korte termijn problematiek van accountantskantoren hoe te overleven.

Verloren vertrouwen herwinnen

Over die vraag discussieerden Huub Wieleman (NBA), Geert Koster(VEB) en Corneel Spil(OvRAN) met de zaal en met elkaar.

Uit de presentatie van Huub Wieleman, bleek dat de NBA er op vertrouwt dat de maatregelen voldoende zijn. Niet alle deelnemers bleken daarvan overtuigd. Over de volgende eerste vraag werd gestemd: "Leveren de NBA-voorstellen(...) een bijdrage aan verbetering van de controle kwaliteit in de ogen van het publiek." Een meerderheid stemde voor.

Geert Koster (VEB) waarschuwde dat het 10 voor twaalf was. Uit zijn parafrase op het tienpuntenplan van de VEB, bleek dat een klei­ne meerderheid het met zijn voorstellen eens was. Dat bleek uit de stemming over de vol­gen­de tweede vraag: "Leveren de additionele VEB voorstellen (min­der big-four hoogleraren, min­der big-four NBA-voorzitters, minder oli­go­po­lie big-four) een bijdrage aan verbetering van de controle kwaliteit in de ogen van het publiek."

(On)Duidelijkheid en hebzucht

De presentatie van Corneel Spil (OvRAN) legde de nadruk op onduidelijkheid in regelgeving. Aan de hand van voorschriften van NBA, ISA 700 en ISA 570, legde hij het accountantsdilem­ma bloot. Die voorschriften geven accountants nog steeds alle ruimte om over (serieuze) continuïteitsproblemen vooral niets te hoeven zeggen. Dat komt iedere accountant goed uit qua risico en klantbehoud. Zou de accountant plotseling wel wat gaan roepen, ontstaat een behoorlijke kans op paniek. De accountant loopt dan het financiele risico op de daardoor ontstane discontinuï­teit aangesproken te wor­den. De opdrachtgevende onder­neming appre­cieert dat zeker niet. De keus tussen publiek- en privaat belang is dan eenvoudig te maken.

OvRAN opteert daarom voor een heel ander systeem. In meer persoonlijk gekleurde verklaringen, zouden accountants zich vrijwel altijd moeten uitlaten over (dis)continuïteits­risico's i.p.v. vrijwel nooit zoals nu gebruikelijk. Als dat kernprobleem niet wordt opgelost, wordt niets opgelost.

Conclusie OvRAN

Over de vraag of de drie voorstellen van OvRAN het beroep kunnen redden, kon omwille van de tijd niet meer gestemd worden. Veelzeggend is echter de stemming over de derde vraag. "Is het wenselijk dat de accountant zich in zijn ver­kla­ring specifiek uitlaat over de continuïteit van de onderneming en eventuele frauderisico's?"

Dit voorstel haalde een overwel­digende meerderheid.

Hoe overleven accountantskantoren

Over deze vraag discussieerden Gerard Bot­te­man­ne, Marco Moling en Jan Wietsma. Ieder vanuit zijn eigen invalshoek.

Het ideale online accountantskantoor

De presentatie van Gerard Bot­te­man­ne over “het ideale online accountants kantoor“ bleek leer­zaam. De discussie over zijn vele vragen be­perk­te zich grotendeels tot de aanwezigen werkzaam bij ac­coun­tants­kantoren. Daaruit bleek dat bijna ieder­een wel op weg was naar een geheel online kantoor. Maar voorzichtig, met kleine stapjes en met vallen en opstaan. Sommi­ge mogelijkheden en aandachtspunten waren wel, andere daarentegen nog niet door iedereen onderkend. De indrukwekkende lijst met providers maakt het ook niet eenvoudig om goede keuzes te maken.

Zijn advies is daarom laat je goed informeren. Vergeet niet het motto "eerst zien dan geloven bij aankoop software, al dan niet online."

Onderscheidend vermogen

Marco Moling besprak de vraag “Hoe accoun­tants­kantoren zich kunnen onderschei­den“ aan de hand van de pagina's 10-14 van de agenda.
- Zijn eerste stelling: "Digitalisering biedt slechts tijdelijk on­der­scheid", werd door een ruime meerderheid bijgevallen.
- Zijn tweede stelling: "Accountants laten hun onderscheidend vermogen onvoldoende zien" liet veel blanco stemmen zien naast over­wegend tegenstemmers.
- Zijn derde stelling: "Inzicht in eigen vaardigheden is de basis voor onderscheidend vermogen" werd vrijwel una­niem omarmd.
- In iets mindere mate gold dat voor zijn vierde stelling: "Onderscheidend vermo­gen is gewoon te ontwikkelen."

Specialisatie heeft de toekomst

De koptitel van deze presentatie van Jan Wietsma, geeft de denkrichting al aardig weer: "De accountant als sparringpartner voor het MKB." Wietsma concludeerde daarom dat a. een goede sparringpartner continue weet wat er bij zijn klanten speelt, b. zijn klanten graag bij hem komen, c. samen werkt, d. het wiel niet opnieuw uitvindt.

Niet zonder reden citeert hij een onderzoek van de Erasmus Ondernemingsschapindex 2013 dat: "De MKB-accountant is nog lang geen ondernemer".

De conclusie van het OvRAN Bestuur uit dit alles is dat het advies "Specialisatie heeft de toekomst" ook geldt voor de NBA. Geef alle ledengroepen dus de macht die hen toekomt.