Onze vorige nieuwsbrief handelde over het struc­turele probleem dat bij de NBA bestuurs­cultuur en leugens samen­gaan. Althans volgens Pheiffer in dit alleen voor FD-lezers toegankelijke artikel. Deze bijdrage handelt over vertrouwen, macht en misbruik van macht. De NBA roept voortdurend op dat het vertrouwen in ac­coun­tants­verkla­ringen her­steld moet worden. Minfin eist overal commis­sarissen en stelt kwartier­makers aan om via kwaliteits­indicato­ren het ver­trouwen in ac­coun­tants­verklaringen te versterken. En de AFM constateert steek­proefs­gewijs enige vooruit­gang. Heeft dan niemand het kern­probleem door? Ooit waren accountants­kantoren trots dat zij fraude en discontinuïteit tijdig zouden ontdekken en pas­sende maatregelen namen. Gezien bewijzen van het tegendeel ging de politiek zich met het vraagstuk bemoeien. Is daardoor het aantal gevallen van fraude en discontinuïteit afgeno­men? Schept dat vertrouwen in de overheid?

Bestuurscultuur en vertrouwen

Alle opiniepeilingen constateren een afnemend vertrouwen in de overheid. Dat zal voor accoun­tants­verklaringen niet anders zijn. Van oudsher is ons standpunt dat de voordelen van meer commissarissen, meer AFM-toezicht, meer protocollen en kwaliteitsindicatoren niet opwegen tegen de nadelen. Van belang is alleen een rechte rug onder alle omstandig­heden. Een van die nadelen is dat de regel­geving het mogelijk heeft gemaakt dat een bovenklasse van accountantskantoren is ont­staan die baat heeft bij complexe regelgeving. Niet alleen in Nederland is dat de BigFour geworden die samen met BDO en Mazars, alle belangrijkste Nederlandse onder­nemingen en overheids­organisaties mogen controleren. En via hun macht in de NBA een beroepscode konden doordrukken die hen, samen met een flexibele netwerkdefinitie, in staat stelt buiten de wettelijke controle zich zelf vrij te stellen van alle NBA-regelgeving en controle. Voor alle andere NBA-leden is dat uitgesloten. In normaal spraakgebruik zou dat een kartel genoemd worden. Niet dus in Nederland! Schept dat vertrouwen in de overheid?

Macht en misbruik

Een foute bestuurscultuur kenmerkt zich door altijd gelijk te willen hebben. En gelijk te krijgen door bijv. ook te suggereren dat je naar iedereen luistert via een ingewikkelde governance structuur met tal van commissies, ledengroe­pen, faculties, communities, afdelingen en kringen. Selecteer uit die kakafonie van geluiden vooral die welke het best passen bij de wens van het bestuur.

In een gezonde democratie schept onafhanke­lijke rechtspraak een tegenwicht tegen de natuurlijke neiging van ieder bestuur niet alleen te denken gelijk te hebben maar dat ook probeert af te dwingen.

Uit de voorbeelden in de rechterkolom blijkt echter dat de NBA geen gezonde democratie kent en de Nederlandse rechtspraak een sterke tendens heeft te denken: "wat de overheid doet is welgedaan".

Schept dat vertrouwen in democratie en rechtspraak?

Onafhankelijke rechtspraak

HR: Met verbazing constateerden we hier dat de HR het presteerde om de bijl te leggen aan de wortels van verenigingsdwang verboden in art. 11 EVRM maar geoorloofd bij de NBA. Hang er een publiekrechtelijk jasje om en ver­enigings­dwang is geoorloofd! Zou de HR dan nooit hebben gehoord van Hitlerjugend, belang­rijke reden om alle ve­re­nigingsdwang te verbieden?

CBB: Art. 12 lid 6 WAB en art. 1.1 Beginselen van goed NBA-bestuur schrijven voor dat het NBA-bestuur: “een evenwichtige afspiegeling van de accountants­beroepsgroep vormt, waarin de verschillende categorieën accountants naar de aard van hun werkzaamheden in het bestuur zijn vertegenwoordigd.” De VGBA, de beroeps­eed en NOCLAR schrijven zelfs ieder NBA-lid voor om toereikende maatregelen te nemen bij alle wetsovertredingen ook voor­noem­de. Toch hebben de BigFour als vanouds een onevenredig zwaar stemoverwicht in het NBA-bestuur. Niemand die wat doet en CBB presteerde het zelfs hier om haar vaste jurisprudentie onderuit te halen om "in geval van een onder­bouwde, gesubstan­tieerde en niet op voorhand on­aan­neme­lijke klacht van een extern accoun­tant kan worden verwacht dat het tegen die klacht ge­voer­de ver­weer mede wordt gebaseerd op en on­der­bouwd met alle van belang zijnde stukken."

ACM presteerde het zelfs hier te stellen "dat het onmogelijk is dat de BigFour een meerderheid in de ledenvergadering NBA zou kunnen hebben met slechts 5,2% NBA-leden. Mede daardoor liet de ACM onderzoek naar tal van andere bewijzen van concurrentie­vervalsing achterwege. Maar dit overzicht van alle NBA/Nivra ledenvergade­ringen toont aan dat de BigFour wel degelijk vergaderresultaten naar hun hand kunnen zetten. En dit recente beroepschrift bij CBB toont zelfs een publieke leugen aan over geweigerde stemvolmachten. En toch nam de Rechtbank blindelings deze ongefundeerde ACM opininie in strijd met de feiten over. Schept dat alles vertrouwen in de rechtspraak?

Concurrentievervalsing

Ongeacht of OvRAN deze laatste CBB procedure wint of verliest, kunnen meer dan 20.000 NBA leden zich toch niet blijvend laten ringeloren door NBA-regelgeving waar de Big Four zich zelf van vrijstelt. Als U de regelgeving goed zou doorlezen weet u toch dat u vrijwel altijd wel eens "assurance" of "aan assurance verwante" taken doet en gemakshalve de vele verplich­tingen die daarmee samenhangen niet nakomt. Stemmen met de voeten door opzegging van het NBA-lidmaatschap is erg effectief. NBA-leden met een rechte rug moeten dat ook doen.

OvRAN heet u van harte welkom als u zich hier online inschrijft als lid van OvRAN. Zie hier vijf goede redenen: betere regelgeving en PE, meer en betere titels, tot 70% minder contributie.